Digitalisering heeft in de tandheelkunde veel van de van oudsher bekende arbeidsprocessen ingrijpend veranderd. Met de intraorale scan is de eerste stap gezet in de digitale wereld. Digitalisering kan niet alleen worden gebruikt om de situatie van de patiënt vast te leggen, maar is ook geschikt om diagnostiek te bedrijven en klinische gegevens te verzamelen. Denk bijvoorbeeld aan cariësdiagnostiek, kleurbepaling of monitoring van abrasie, erosie en gingivarecessie. Dankzij matching van 3D-röntgenfoto's, datasets van gescande oppervlakken en foto’s van patiënten kunnen casussen tegenwoordig ook vooraf digitaal worden gepland in overleg met verschillende disciplines. Dat vergroot de voorspelbaarheid van het behandelresultaat. Door de productieprocessen in tandartspraktijken te automatiseren, kan een hogere kwaliteit en reproduceerbaarheid worden bereikt en kunnen de kosten aanzienlijk worden verlaagd. De snelle vooruitgang in de digitale tandheelkunde heeft er ook voor gezorgd dat er nieuwe materialen op de markt zijn verschenen, zoals zirkoniumdioxide en hybridekeramieken. Dankzij deze materialen is een hoge mate van flexibiliteit en individueel gebruik van producten mogelijk, die zijn afgestemd op de situatie van de patiënt.
Met CNC kunnen materialen worden bewerkt met een nog niet eerder geziene homogeniteit. Tot nu toe stond CNC in de tandheelkunde gelijk aan het subtractieve productieproces. Sinds een aantal jaren wordt de additieve vervaardiging steeds belangrijker. Deze productiemethode biedt een duidelijk voordeel vanwege de snelle en eenvoudige productie van complexe structuren die zelfs kunnen bestaan uit materialen die in elkaar overlopen. Er wordt ook veel vooruitgang geboekt op het gebied van bioprinting. Hierbij is de hoop dat we hard weefsel en weke delen kunnen produceren met behulp van de additieve methode.
In een vergrijzende samenleving met een tekort aan geschoold personeel liggen de kansen voor de digitale tandheelkunde op het gebied van gepersonaliseerde geneeskunde, telegeneeskunde en kunstmatige intelligentie (AI). Een samenvatting van patiëntgegevens op een zorgkaart of platform, bijvoorbeeld een cloud, voor uitwisseling tussen verschillende disciplines speelt hierbij ongetwijfeld een belangrijke rol. Als anamneses, medicatieoverzichten en röntgenfoto's centraal zijn opgeslagen, vergemakkelijkt dat het dagelijks werk en komt er arbeidskracht vrij voor individuele patiëntenzorg. Door het samenvoegen van verschillende bevindingen kan zo, in combinatie met biomarkers, een individuele, patiëntgerichte behandeling worden aangeboden. Ook teletandheelkunde kan de toegang tot tandheelkundige zorg in landelijke gebieden of in instellingen als verpleeghuizen vergroten. Teletriage kan worden gebruikt om de noodzaak van een afspraak te beoordelen en om het eerste diagnostisch onderzoek uit te voeren. Hierdoor is een efficiënte afspraakplanning met patiënten mogelijk. Een belangrijk onderdeel van de evaluatie en beoordeling van de verschillende bevindingen is kunstmatige intelligentie. Kunstmatige intelligentie bestaat uit een breed scala van opkomende technologieën en is bedoeld om tandartsen te helpen hun besluitvormingsprocessen te versnellen en te verbeteren. Door het analyseren van grote hoeveelheden gegevens kan een individuele, op de patiënt afgestemde behandelstrategie worden gekozen op basis van betrouwbare gegevens.
Met de vele technische innovaties zal de bescherming van patiëntgegevens tegen datalekken of cyberaanvallen een grote uitdaging zijn. Tegelijkertijd moet tandheelkundig personeel worden getraind en opgeleid in het gebruik van digitale technologieën.
Voor de praktijkeigenaren staat de afschrijving van de investeringskosten centraal. Uiteindelijk zal dat bepalen of digitale technologieën aangeschaft zullen worden.
In een eerder verschenen nascholing (AccreDidact Tandartsen 2023/2) wordt nader ingegaan op computerondersteund ontwerpen (CAD).
Leerdoelen
Na het doorlopen van deze e-learning:
• kent u de grondbeginselen van CAD/CAM-technologie in de tandheelkunde;
• kent u de verschillende componenten van CAD/CAM-technologie;
• weet u welke de grondbeginselen zijn van computerondersteund produceren;
• kent u de grondbeginselen van subtractieve productie;
• kent u de grondbeginselen van additieve productie;
• kent u de grondbeginselen van de materiaalkunde met betrekking tot CAD/CAM-materialen;
• weet u welke metalen gebruikt worden bij de tandheelkundige CAD/CAM-technologie;
• weet u welke keramische materialen gebruikt worden bij de tandheelkundige CAD/CAM-technologie;
• kent u de kunststoffen die gebruikt worden bij de tandheelkundige CAD/CAM-technologie.
