Dat het in een gedicht altijd alleen om de taal gaat, is een gemeenplaats, maar die gaat pas werkelijk iets betekenen wanneer de dichter tegen dat gegeven protesteert. H.C. ten Berge laat zijn gedichten niet met rust, er gebeurt te veel in de wereld om het verhaal alleen in taal te vertellen. In de bundels na Materia Prima de eerste verzameling van Ten Berges dichtwerk uit 1993 is die werkelijkheid steeds steviger en onontkoombaarder aanwezig. Het maakt zijn poëzie springlevend. In Cantus Firmus zijn de bundels na 1993 verzameld. Deze verzameling bevat bovendien een volledig nieuwe bundel: Kerven, kastijdingen. Gedreven gedichten waarin Ten Berge ons aanspoort en toespreekt, waarin hij bewaart en onthult, en zichzelf steeds weer bewijst als een van de belangrijkste dichters van onze tijd.